Verwerkingsopdracht Middeleeuwen Karel ende Elegast

Er was eens een dappere jonge man. Zijn naam was Elmar. Hij was het brein onder de studenten informatica. Met de slimste hacks wist hij zijn professoren te verbazen. Een code hier en een nummertje daar en hij had het probleem al opgelost. Opgegroeid in een gezin met een alleenstaande moeder, hadden zijn moeder en hij in zijn jeugd niet veel te besteden. Zijn vader had hen verlaten toen hij een leuk jong grietje tegen het lijf was gelopen. Al hun geld had hij hen sluw als een vos afhandig gemaakt. Samen met een van zijn vriendinnetjes die wel zijn dochter had kunnen zijn, leefde hij nu een losbandig leven in Zuid-Frankrijk. Jaren had Elmar gewacht. Het moment zou eindelijk aanbreken. Hij had de moed opgebracht om zijn vader een lesje te leren. Die schoft van een man verdiende toch tonnen per jaar met zijn functie als chef van een bankafdeling zonder maar iets uit te voeren. Hij lag de hele dag in het zonnetje zijn kleurtje bij te houden. Hij kon duidelijk wel wat centjes missen, die zijn lieve moeder juist erg hard nodig had. Dagen, nee zelfs weken, bereidde hij zijn plan voor. Eindelijk had hij alles uitgevogeld. Er kon niks meer misgaan. De bankrekening van zijn vader zou hij lichtjes gaan plunderen. Maar wel op zo'n manier dat het niemand zou lukken de overboeking terug te leiden naar hem. Nu bleef er nog een probleem over: zijn moeder. Die zou waarschijnlijk nooit van haar leven de som geld aannemen. Hoewel het totaal tegen zijn principes inging, besloot hij tegen haar te liegen. Hij zou doen alsof hij het geld zelf verdiend had. Natuurlijk was ze niet dom en zou ze er niets van geloven als hij opeens met een paar duizend euro kwam aanzetten. Dus hij bedacht een andere manier. Hij zou haar elke maand wat geld geven. Alsof hij een goede baan had en wel wat inkomsten kon missen. Alles had hij namelijk over voor zijn moeder, die hem door dik en dun had gesteund. Haar leven was zeker niet makkelijk geweest en toch gaf ze hem alles wat hij nodig had: liefde. De accountant van zijn vader kwam natuurlijk snel achter de afschrijvingen van zijn bankrekening. Allerlei professionals werden ingeschakeld om de dief te vinden. Helaas kon niemand de bron van de maandelijkse som geld die verdween, vinden. Je bent een meesterbrein of niet, hè? Nu kon Elmars moeder zichzelf verwennen met een mooie auto, zodat ze eens niet op de fiets boodschappen hoefde te doen. Zo leefde iedereen nog lang, gelukkig en rijk. Alhoewel, die bankrekening van zijn vader was niet zo hoog meer als anders. Die prachtige Franse villa kon wel eens een probleem gaan worden...

WOI Verwerkingsopdracht 1 | Meester Mitralette

Duitsers in meester mitraillette
In Meester Mitrailette komt de lezer pas aan het eind van het verhaal in aanraking met de eerste wereldoorlog. Het boek speelt zich af in het Vlaamse dorp Elverdinge, dat in de buurt van Ieper ligt. Het verhaal begint wanneer de hoofdpersoon, David Verbocht, voor het vuurpeleton staat. Daarna volgt een flashback, gedurende het gehele boek. In deze flashback wordt er elk hoofdstuk een sprong gemaakt tussen David als twintiger en David als kind. In de latere periode van deze twee krijgt hij een baan als schoolmeester op een rooms-katholieke jongensschool. Meteen valt Marcus Verschoppen, zoon van een boer, hem op. Ze bouwen een band op en ook zijn moeder, Godelieve, valt bij David in de smaak. Hij leert Marcus zwemmen. Dan blijkt Marcus opeens verdwenen zijn. David beseft waar Marcus moet zijn: de vijver waar ze oefenden. Zijn vermoeden blijkt te kloppen: Marcus is alleen gaan zwemmen en is verdronken... David wordt gearresteerd. Hier zouden Marcus vader en de pastoor een rol bij hebben kunnen gespeeld, aangezien zij beide nog een appeltje met David te schillen hadden. Hij wordt verplicht het leger in te gaan en daar lees je het eerst over de loopgraven en Duitsers. Hij leert snel en doodt een Duitser. Later vindt hij een mitrailette van de Duitsers in een boom en sindsdien wordt hij 'meester mitrailette' genoemd door de andere soldaten. Aan het eind van het verhaal deserteert David om Godelieve op te zoeken. Een fatale fout.

Duitsland tegenover het verdrag van Versailles
Met het verdrag van Versailles werd de eerste wereldoorlog formeel beëindigd. De teksten van het verdrag zijn zonder inbreng van Duitsland geschreven. Duitse tegenvoorstellen werden afgewezen. Door omstandigheden ging Duitsland uiteindelijk akkoord met het verdrag, wat gezien werd als een grote vernedering. Zo moest er gebied worden afgestaan aan Frankrijk en Polen, werden de koloniën afgestaan, werd het land ontwapend en moest het de oorlogsschade vergoeden. Duitsland was het met al dit oneens, maar had niet de mogelijkheid het tegen te werken.

Duitsland enige aanstichter?
Om te bepalen of Duitsland als enige schuldige is van de Eerste Wereldoorlog, moeten we eerst wat voorkennis hebben. In 1914 werd de troonopvolger van het keizerrijk Oostenrijk- Hongarije vermoord door Servische nationalisten. Deze wilden de Slavische volken in een staat verenigen. Oostenrijk- Hongarije had in 1878 Bosnië veroverd en in 1908 als provincie ingelijfd. De regering van Oostenrijk- Hongarije eiste dat ze een onderzoek mochten instellen naar de moordenaars, maar dit werd geweigerd. Oostenrijk- Hongarije verklaarde toen de oorlog aan Servië op 28 juli 1914. Er waren veel bondgenootschappen gesloten, ter verkoming van oorlog, maar dit bleek hard tegen te vallen. De landen sleepten elkaar juist mee in de eerste oorlog in meerdere continenten. Dit wordt vaak aangeduid als het begintpunt van de oorlog. Ook worden er over het algemeen andere oorzaken genoemd. Zo zou het nationalisme in de Europese landen ook deels hebben geleid tot de Eerste Wereldoorlog. Landen zagen elkaar als concurrenten, omdat ieder nóg machtiger wilde zijn dan de ander. Een oorlog grepen sommige landen dan ook met bijna met beide handen aan, om andere landen macht af te nemen. En dat is aardig gelukt: Duitsland veranderde in een arm land met veel minder land dan voorheen. 

Als we de geschiedenis nu achteraf eens goed bekijken, lijkt het een vreemde stap geweest te zijn om Duitsland als enige aanstichter te noemen. Het valt niet te ontkennen, dat Duitsland schuld heeft. Het land was er duidelijk op uit om haar gebied  uit te breiden. Maar was het land werkelijk de enige aanstichter? Nee, dat lijkt me niet. Het was ten eerste Oostenrijk-Hongarije dat de oorlog aan Servië verklaarde. Zo raakten de Europese grootmachten allemaal verzeild in een -niet voor allen ongewenste- oorlog. Door eerder bondgenootschappen te sluiten, raakten de landen in problemen. Nederland en Zwitserland hadden dit bijvoorbeeld niet gedaan, en hadden amper te maken met de strijd. En verder heeft de hebzucht van de grootmachten ook een handje meegeholpen aan het ontwikkelen van een oorlog. Een eind kwam alsmaar niet inzicht, omdat ze nog niet genoeg land veroverd hadden. Duitsland is dus duidelijk niet als enige de aanstichter van de Eerste Wereldoorlog. 

Hersenschimmen

Ons groepje heeft ´Hersenschimmen´ van J. Bernlef gelezen. Dit boek vertelt het verhaal van Maarten, een man met alzheimer. Wij verwachtten dat we de gedachtegang van een alzheimerpatiënt zouden volgen om inzicht in zijn leven te krijgen. We hadden al veel lovends over het boek gehoord en kozen daarom speciaal deze uit. Het boek voldeed inderdaad aan onze verwachtingen, maar wel jammer vonden wij, dat je alleen Maarten goed leert kennen en zijn omgeving niet. Er is namelijk maar één verhaallijn: de dement wordende Maarten. 

Aan het eind van het boek denkt Maarte het volgende: ‘'In het leven terug ? . . . maar waar is zo iets gebleven ? . . . is er wel zo iets? . . . of was gewoon alles inbeelding van het hoofd? . . . hersenschimmen’. Hiermee wordt bedoeld dat Maartens leven uiteindelijk alleen nog bestaat uit illusies (hersenschimmen). Hij herkent personen maar vaag en is onbewust van zijn omgeving geworden. Daarom luidt de titel: 'Hersenschimmen'. 

De belangrijkste personages zijn Maarten Klein en zijn vrouw Vera. Ze hebben samen twee kinderen. Ze komen oorspronkelijk uit Nederland, maar wonen nu in Gloucester, in de Amerikaanse staat Massachusetts. Al snel wordt duidelijk dat  Maarten lijdt aan alzheimer en zijn geheugen langzaam verliest. Het verhaal wordt steeds lastiger te begrijpen, want de gedachtes van Maarten worden steeds onduidelijker. Op een bepaald moment herkent Maarten zelfs Vera niet meer, waardoor haar minder belangrijk wordt. Andere personages zijn Dokter Eardly, Phil Taylor -een gezinshulp- en Ellen Robin -een vriendin van Vera-. Deze personen speelden echter een minder belangrijke rol.

Het verhaal zit vol open plekken. Veel dingen die worden geschreven roepen vraagtekens op. Veel van deze vragen blijven onbeantwoord, omdat Maarten het zelf ook niet weet. Het einde is open, dan is er bijna niets meer van de ‘echte’ Maarten over en zijn gedachten zijn alleen nog een soort schimmen.

De vertelinstantie in het boek is de ik-vertelinstantie. Je leest het boek met Maarten als de ik-persoon. Het verhaal wordt verteld in de tegenwoordige tijd en er worden geen vooruitwijzingen gegeven. Hij is ook de focalisator, alleen van hem weet je wat hij denkt en voelt.

Het dementeren duurt natuurlijk veel langer dan 221 bladzijden, dus er is sprake van versnelling. Ook heeft de lezer veel te maken met flashbacks. Maarten denkt vaak terug aan het verleden en soms denkt hij zelfs weer in het verleden te leven.

Het thema is dementie. Maarten ontwikkelt zich van een vergeetachtige man tot iemand die totaal de weg kwijt is. Deze overgang is voor de lezer duidelijk, doordat je zelf ook steeds minder van het verhaal gaat begrijpen. Maarten krijgt door de dementie moeite met praten en kan uiteindelijk zelfs niet eens meer de Engelse taal begrijpen.

Wij vonden dit boek dus erg mooi en bijzonder. Bernlef heeft geen alledaagse schrijfstijl: op een of andere manier weet hij de lezer echt in het verhaal te trekken. Een verbazingwekkende prestatie om zo de aftakeling van dementerend persoon te kunnen beschrijven. 

Het proces van de discussie verliep prima. Wij hadden ongeveer hetzelfde oordeel over het verhaal. We hebben allemaal ons deel ingeleverd, alleen ze zo kort mogelijk samenvoegen, was lastig. Ik heb van deze opdracht geleerd om de kennis uit de syllabus Literaire Theorie toe te passen op een echt boek. Het leesniveau van Hersenschimmen is niveau 3. Ik vond het goed te doen, maar af en toe -vooral aan het eind- werd het toch best pittig. Waarschijnlijk was dit de bedoeling van de schrijver. Ik denk dat ik me volgende keer wil wagen aan een boek van niveau 4. Het boek 'Tirza' van A. Grunberg lijkt me wel interessant. 

Why I Love This Book | Het Gouden Ei

Het boek 'Het Gouden Ei' van Tim Krabbé mag dan wel een kort verhaal zijn, maar dat maakt het zeker niet minder speciaal. Het boek is zelfs zo bijzonder, dat mijn filmpje 2 minuten te lang is! 

Rex heeft veel innerlijke conflicten met zichzelf, voornamelijk over wat er met zijn vriendin Saskia is gebeurd die dag in Frankrijk. Er worden ook veel details door de schrijver gegeven, bijvoorbeeld over wat Raymond, de uiteindelijke moordenaar, al die jaren heeft gedacht en gedaan voordat hij daadwerkelijk actie ondernam. De setting wordt hierdoor ook vrij specialistisch: hoe het bewuste tankstation en het extra huisje van Raymond eruit zien. De schrijver maakt Rex erg menselijk door al zijn gedachten die in het boek worden uitgedrukt. Je kunt niets anders doen dan met hem meeleven en zelf het mysterie van Saskia's verdwijning willen oplossen. Het lot speelt eveneens een belangrijke rol: het is maar toeval geweest dat Raymond precies Saskia uit ál die voorbijgaande buitenlanders koos. Tim Krabbé heeft nogal een buitensporig karakter weten te creëren: een persoon als de moordenaar is zeker niet normaal! Rex transformeert van een man die er al jaren probeert achter te komen wat er met zijn vriendin is gebeurd, tot een man waarmee hetzelfde gebeurt als met zijn vriendin. Hij had er dus echt álles voor over om te weten wat er zijn geliefde is aangedaan. Als je het boek uit hebt gelezen, snap je de titel maar al te goed. Saskia droomde ooit eens dat ze in een gouden ei gevangen zat en er niet uit kon ontsnappen. En deze droom voorspelde maar al te goed wat haar einde zou zijn. Het boek zit vol met onverwachte wendingen. Vooral het einde is iets wat je totaal niet verwacht. Het is zeker geen 'en ze leefden nog lang en gelukkig' verhaal! 

Het Gouden Ei voldoet dus aan heel wat punten om een bestseller te zijn. 

Ik was nooit in Isfahaan

Mijn groepje en ik verfilmden het verhaal 'Immuunsysteem' uit het boek 'Ik was nooit in Isfahaan' van de schrijver Tommy Wieringa. Dit verhaal draait om het feit dat wij, de Nederlanders, verre van hartelijk zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Arabieren in Alexandrië, die je maar al te graag helpen. 

Wij hebben ervoor gekozen een korte film van 90 seconden te maken bij 'Immuunsysteem', omdat wij op deze manier ons idee bij het verhaal konden uiten. Hélène Jeurgens sprak een voice-over in, die tijdens het afspelen van de video te horen zou zijn. Op deze manier combineerden wij twee opdrachten: het filmen én voorlezen van ons favoriete fragment. 

Als eerst maakten wij een script met wat op de gemaakte beelden te zien zou moeten zijn. Vervolgens filmden wij dan daadwerkelijk de beelden met Hélène Jeurgens in de hoofdrol. Verder speelden Diederik Markus, Rick Veldheer, Erik Groenendijk en Pim den Boon de behulpzame Arabieren. Zelf was ik de vrouw ik, het stereotype Nederlander, in het restaurant. Toen alle beelden geschoten waren door Rick Veldheer, Erik Groenendijk en mijzelf, was het tijd om al het losse materiaal in één video te verwerken. Dit alles is het werk geweest van Diederik Markus. 

Dit verhaal 'Immuunsysteem' heeft me laten realiseren hoe in ons zelf gekeerd wij Nederlanders soms kunnen zijn. We moeten natuurlijk niet veralgemeniseren, maar hoe vaak gebeurt het niet dat we met z'n allen maar doen alsof we niets merken en niet iemand anders te hulp schieten? 

Voor het filmpje zou ik graag verwijzen naar het leesdossier van Diederik Markus, omdat ik zelf problemen had met het uploaden van de video op mijn blog.